Αυτοτραυματική συμπεριφορά είναι εκείνη η συμπεριφορά η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τον τραυματισμό του ίδιου του εαυτού. Συνηθισμένη έκφανση του αυτοτραυματισμού αποτελεί και η φτωχή/ελλιπής φροντίδα του εαυτού.
Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών αποτελούν τα :
- Διατροφικά προβλήματα (ανορεξία, βουλιμία, υπερφαγία)
- Αυτό-ακρωτηριασμός (κόψιμο, τριχοτιλλομανία)
- Αποφυγή ιατρικής/φαρμακευτικής φροντίδας
- Εθισμός
- Ελαχιστοποίηση ξεκούρασης (πολλές ώρες εργασίας, απουσία ύπνου, εξαντλητική άσκηση)
- Παρακινδυνευμένες συμπεριφορές (επικίνδυνη οδήγηση, σεξ χωρίς προφυλάξεις)
Πηγές αυτοτραυματικής συμπεριφοράς
Κανείς δε γεννήθηκε θέλοντας να προκαλέσει ζημιά ή να παραμελήσει τον εαυτό και τις βασικές του ανάγκες. Η αυτοτραυματική συμπεριφορά αποτελεί μια μαθημένη συμπεριφορά την οποία το άτομο ασπάστηκε από την παιδική του ηλικία. Αυτή η συμπεριφορά πηγάζει από την αυτό-απομόνωση και την αυτό-διαγραφή. Το άτομο πιστεύει ότι είναι ελαττωματικό και ανάξιο και φτάνει στο σημείο να θεωρεί αυτονόητη την τιμωρία του.
Στην παιδική του ηλικία, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τις ανάγκες, τα συναισθήματά και τα θέλω του και το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ήταν στερητικό χωρίς να του προσφέρει ουσιαστική αγάπη και φροντίδα. Δεν έμαθε λοιπόν να αγαπά και να φροντίζει τον εαυτό του, γιατί κανείς δεν νοιαζόταν για το ίδιο με έναν τρόπο υγιή που θα είχε οδηγήσει σε διαφορετικές πεποιθήσεις, συναισθηματικές καταστάσεις και πρότυπα συμπεριφοράς. Συναισθηματικά, νιώθει απομονωμένο, ένοχο και ανάξιο να αγαπηθεί κι όλο αυτό του προκαλεί πόνο τον οποίο εκφράζει μη αγαπώντας τον ίδιο του τον εαυτό.
Η αναγνώριση και η αποδοχή του προβλήματος αποτελεί το αρχικό και ίσως σημαντικότερο κομμάτι στη θεραπεία τέτοιου είδους συμπεριφορών.
Μπατσίλα Γεωργία, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια